ผู้แต่ง : -

ฉบับพิมพ์ : พิมพ์ครั้งที่  6

สถานที่พิมพ์ : พระนคร

สำนักพิมพ์ : กรมศิลปากร

ปีที่พิมพ์ : 2512

หมายเหตุ : พิมพ์เป็นอนุสรณ์ในงานพระราชทานเพลิงศพ คุณหญิงชุติมา สุริยสัตย์ จ.จ.

          เนื้อหาในเล่มกล่าวถึงเรื่องมอญที่เกี่ยวกับไทย ซึ่งคัดจากประชุมพงศาวดาร ภาคที่ 1 ประกอบด้วยเรื่อง พระนเรศวรหงสา เรื่องมะกะโท เรื่องไทยได้พระธรรมศาสตร์มาจากมอญ เรื่องกรุงศรีอยุธยาแต่งข้าราชการให้นำเครื่องสักการะไปบูชาพระมาลีเจดีย์ เมืองหงสาวดี เรื่องพระยาเกียรติ พระยาพระราม สวามิภักดิ์ในรัชกาลสมเด็จพระมหาธรรมราชาธิราช เรื่องครั้งสมเด็จพระนเรศวรมหาราช เป็นตัวประกันอยู่เมืองหงสาวดี เรื่องลงโทษรามัญและปราบเมืองหงสาวดี ครั้งสมเด็จพระนเรศวรมหาราช พ.ศ. 2136 เรื่องเมืองเมาะลำเลิงสวามิภักดิ์และเรื่องปกครองหัวเมืองมอญ ในรัชกาลสมเด็จพระนเรศวรมหาราช เรื่องมอญเมืองเมาะตะมะเข้ามาสวามิภักดิ์ ในรัชกาลสมเด็จพระนารายณ์ เรื่องมอญใหม่กบฎ เรื่องรามัญอพยพมาพึ่งพระบรมโพธิสมภารครั้งกรุงธนบุรี เรื่องมอญอพยพครอบครัวเข้ามาพึ่งพระบารมีในรัชกาลที่ 2 กรุงรัตนโกสินทร์ เป็นต้น